Discover and read the best of Twitter Threads about #فارسی_میانه
Most recents (5)
از منطقۀ #طبرستان سندهای بسیار ارزشمندی به زبان #فارسی_میانه یعنی #زبان_رسمی ایرانِ ساسانی (و تا مدت‌ها پس از آن) به دست آمده‌اند که از جمله شامل نامه‌نگاری‌ها و صورت‌جلسه‌های مربوط به چند پروندۀ قضایی هستند؛ برای نمونه نامۀ A در عکس زیر دستور تشکیل پرونده‌ای است به این ترتیب:/1 
دوازدهم دی‌ماه سال 86 پس از یزدگرد، آقای فَرُّخ‌اَبزود که #هیربد و در همان‌حال از متصدیان امور قضاییِ منطقه‌ای در طبرستان بوده نامهای را که عکس آن را دیدید به آقای آزادخسرو که از دیگر کارکنان این دایره بوده می‌فرستد و اطلاع می‌دهد که مردانی (از خاندانی (؟)) با نام یَزد/2
به همراه خانمی به نام دُخت‌خوشیهْ شکایتی تنظیم کرده‌اند. فَرُّخ‌اَبزود در ادامه به آزادخسرو دستور می‌دهد که مردانِ (از خاندانی (؟)) با نام دین‌یدان را که علیهشان شکایت شده به همراه آنهایی که شکایت کرده‌اند برای استماعِ دعوی احضار کند./3
جزء "ترا" در واژه‌های #ترابری و #تراکنش برابر trans در transport و transaction است. کاربرد این پیشوند پیشنهادِ #فرهنگستان_دوم است (دورۀ فعالیت: 1347 تا 1360). در اینجا به ارزیابی این پیشنهاد نمی‌پردازم و تنها دربارۀ #ریشه‌شناسی این عنصر مطلبی عرض می‌کنم./1
t.me/vazhegozini/166
t.me/vazhegozini/166
با پیشوند ترا- در دانش‌های گوناگون چندین واژه ساخته شده و کاربرد یافته، از جمله ترابُرد، تراگُذری، تراگُسیل، ترارسانی، تراپیوستگی، تراپوستی و...
(خوب است که روش‌ها و ابزارهای ساخت #اصطلاح|ها را در هر رشته در کتابی جداگانه و یا حین کاربردِ این واژه‌ها در درسِ مربوطه آموزش دهند)/2
(خوب است که روش‌ها و ابزارهای ساخت #اصطلاح|ها را در هر رشته در کتابی جداگانه و یا حین کاربردِ این واژه‌ها در درسِ مربوطه آموزش دهند)/2
در واقع یک چشمِ پیشنهاددهندگانِ این واژه به عنصر tar در پهلوی و tarō در اوستایی به معنی «آن‌سو» بوده و چشم دیگرشان به این نکته که این عنصرِ ایرانیِ کهن با لغت لاتینی trans که آن هم به معنی «(از این سو به) آن سو» بوده هم‌ریشه است./3
نام خوزستان در #فارسی_میانه به شکل خوزستان/هوزستان و در #پهلوی_اشکانی به شکل هوژستان از جمله در این گزارش از مرگ مانی آمده:
چهار روز گذشته از شهریورماه، روزِ شهریور، روز دوشنبه، ساعت یازده، در #استان_خوزستان و در شهر بیلاباد [= #جندی‌شاپور] هنگامی که پدر روشنایی (مانی) عروج کرد
چهار روز گذشته از شهریورماه، روزِ شهریور، روز دوشنبه، ساعت یازده، در #استان_خوزستان و در شهر بیلاباد [= #جندی‌شاپور] هنگامی که پدر روشنایی (مانی) عروج کرد
برای اطّلاعات بیشتر، به توییتی که به توییتِ بالا پیوست شده نگاه بفرمایید.
برای دیدن کاربرد نام خوزستان در منابع پس از اسلام به این رشته‌توییت نگاه بفرمایید:
فارسی که با نامهای #فارسی_نو و #فارسی_دری نیز شناخته می‌شود و پیش از سده‌های نخست اسلامی احتمالاً عمدتاً #دری نامیده می‌شده در واقع محصول دگرگونی‌های آوایی و دستوری پهلوی (یعنی همان پارسیگ) بوده و مردمِ آن عهد به‌سادگی متوجه این امر می‌شدند که دری امتداد طبیعی همان پارسیگ است./1
دری یعنی منسوب به "در" و این لغت که همان جزء اول واژۀ #دربار است خود به معنی دربار بوده. این زبان را بدان سبب #دری یعنی «درباری» نامیده‌اند که در دستگاه حکومت ساسانی و برای ارتباط کارکنان و سپاهیان آن سلسله احتمالاً در پایتخت (تیسفون) پدید آمده و در شهرهای بزرگ رواج یافته بوده./2
دری صورت گفتاریِ همان پارسیگ (یعنی #فارسی_میانه) بوده یعنی تا قرن‌ها تنها در محاوره کاربرد داشته. از آنجا که این گونۀ گفتاریِ زبان از همان دورهٔ #ساسانیان به عنوان #زبان_میانجی مردمانی از سرزمین‌های گوناگون کاربرد داشته، عناصر بسیاری را نیز از دیگر زبان‌های ایران جذب کرده بوده./3
آکسفورد و پُل
به آن چه در فارسی #پُل می‌گویند در #بلوچی purt و در #کُردی perd گفته می‌شود. #دگرگونی_آوایی rt و rd به ل نمونه‌های زیادی دارد. در اوستایی هم به پل می‌گفته‌اند -pərətu. همۀ این واژه‌ها از صورت هندواروپایی -pértus* مانده‌اند که معنایش می‌شده «گذرگاه»./1
به آن چه در فارسی #پُل می‌گویند در #بلوچی purt و در #کُردی perd گفته می‌شود. #دگرگونی_آوایی rt و rd به ل نمونه‌های زیادی دارد. در اوستایی هم به پل می‌گفته‌اند -pərətu. همۀ این واژه‌ها از صورت هندواروپایی -pértus* مانده‌اند که معنایش می‌شده «گذرگاه»./1
از همین صورتِ هندواروپاییِ -pértus* در فرانسوی لغت port به معنی «بندر» باقی مانده (در اصل به معنی «گذرگاه و محل وارد شدن») که زبان فرانسوی آن را از portus لاتینی به همین معنی به ارث برده بوده (زبان‌های فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی و... از #لاتینی سرچشمه گرفته‌اند)./2
لغت لاتینیِ portus به عنوان #وام‌واژه به انگلیسی هم وارد شده و در آن زبان به صورت port و به معنی «بندر» کاربرد پیدا کرده. همین واژه است که در نام کشور پرتغال نیز دیده می‌شود.
#زبان‌های_ایرانی (شامل فارسی، بلوچی، کردی، پشتو و...) نیز شاخه‌ای از #خانوادۀ_زبانی هندواروپایی هستند./3
#زبان‌های_ایرانی (شامل فارسی، بلوچی، کردی، پشتو و...) نیز شاخه‌ای از #خانوادۀ_زبانی هندواروپایی هستند./3
